Merhaba Arkadaşlar ;
Buraya kadar her şey kolay aslında. En basit olay, bilgisayarın yavaş olup olmadığını anlamaktır. Eğer bilgisayarınızı kullanırken sürekli olarak ses gelmesi, zorlanıyormuş gibi kasılması, mouse veya klavye hareketlerinde takılma, oyunlarda veya programlarda çok ağır yüklemeler, oyun performanslarında sürekli takılmalar gibi şikayetleriniz varsa bilgisayarınız yavaşlamış demektir. Bu konuda atılabilecek pek çok adım bulunmaktadır. PC Hızlandırma temelinde yapabileceğimiz en etkili adımları sizlere bu rehberimizde aktarıyor olacağız. Dilerseniz ilk adım ile başlayarak rehberimize start verelim.
CMD Komutları ile Dizin Kontrolü
Aşağıda videosunu izleyeceğiniz CMD Tree komutu ile bilgisayarınızda bulunan dosya ve dizinleri kolayca tespit edebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken işlem aşağıdaki gibidir;
Başlat - Çalıştır ve CMD yazarak Enter tuşuna basın.
Ardından karşınıza gelen siyah ekrana CD yazıp Enter tuşuna basarak alt dizine geçiş yapın. Bu işlemi iki kez yapmanız gerekmektedir.
Alt dizine geçtikten sonra yapmanız gereken işlem TREE yazarak dizinleri listelemek olacaktır. Bilgisayarınızda ne kadar çok dizin ve dosya varsa hepsi taranarak yaklaşık olarak bir dakika içerisinde bitirilmiş olacaktır. Bu dizinler bilgisayarınızda ne kadar çok birikirse, o kadar çok hesaplama, alan kaplama ve dizin biriktirme işlemini fazladan tutuyorsunuz anlamına gelir. O yüzden kullanılmayan dizin ve dosyaları tespit edip bilgisayar hızlandırma rehberimize bu şekilde giriş yapmış olduk. Aşağıdaki videodan daha detaylı olarak TREE komutunu izleyebilirsiniz.
2. Kayıt Defteri, Çetele Dosyaları ve Döküman Geçmişleri
Bilgisayarımızın yavaşlamasına neden olan bir diğer etkenlerden birisi de biriken çöp dosya dökümanları ve çerezlerdir. Biz sürekli olarak bilgisayarımızda işlemler yaparken, zaman geçiyor ve bu zaman içerisinde bilmeden de olsa dosyaları biriktirmiş oluyoruz. Bu dosyalar da zaman içerisinde bilgisayarımızda yük yaparak yavaşlamasına sebep oluyor.
Tüm bu çerez ve boş dosyalardan tek tek gezerek kurtulabilirsiniz. Ancak tek tek gezmek çok vakit alacağı için, hala kullanmaya devam ettiğimiz CCleaner aracının “son sürümünü” indirerek bilgisayarınızda büyük bir temizlik yapabilirsiniz.
Temizliğe başladıktan sonra zaten analizi yaparken çok fazla vakit alacaktır. Analiz tamamlandıktan sonra “Temizliğe Başla” demeyi unutmayın. Temizleme işlemleri bittikten sonra üçüncü adıma geçebilirsiniz.
3. İstenmeyen Misafir Yöneticiler
Bilgisayarımızı kullanırken, internet bağlıysa eğer her zaman tehdit altındasınız demektir. Siz farkında olmadan siteleri ziyaret ederken, dışarıdan gelen etkenler bilgisayarınıza sızarak bilgilerinizi ele geçiriyor olabilir. Bunun ülkemizde de en sık yaşanan örneği virüsler, malware ve Didlogical etkenleridir. Özellikle Didlogical, Denetim masasında sizin haberiniz olmadan konuşlanmış, kullanıcı ve şifre oluşturmuş olabilir.
Bu durumda yapmanız gereken ilk işlem Başlat Denetim Masası Kullanıcı Hesapları ve Aile Koruması Kimlik Bilgisi Yöneticisi sekmelerine girerek burada karşınıza gelen pencereden “Genel kimlik bilgileri” alanında yukarıda resimde görmüş olduğunuz gibi izinsiz bir kullanıcı eklenip eklenmediğini kontrol edin. Eğer eklendiyse “Kullanıcıyı Kaldır” diyerek kaldırın ve ardından Başlat Arama bölümüne “services.msc” yazın ve karşınıza gelen pencereden CTRL + F yaparak arama bölümüne “Credential Manager” yazın. Karşınıza aşağıdaki gibi bir dosya çıkacak olursa, acilen pasif etmeniz gereklidir.
Bu izinsiz uygulamayı pasife almak için sağ tıklayın özellikler sekmesinden “Durdur” ve “Başlangıç Türü” sekmesinden “Pasif” yapmayı unutmayın. Didlogical bilgisayarınızda izinsiz olarak sürekli arka planda çalıştırdığı uygulamalar yüzünden bilgisayarınız yavaşlamış olabilir. Bu işlemi ayda bir olarak kontrol etmekte fayda var. Ek olarak bilgilerinizin bu şekilde dışarıya sızdırılıp sızdırılmadığından emin olabilirsiniz.
4. Antivirüs Uygulamaları
Artık bir klasik haline gelen antivirüs uygulamaları her bilgisayarda mutlaka olması gerekmektedir. Antivirüsü sadece süs niyetine durdurmak da yetmiyor tabii ki. Her hafta “Normal Tarama” ayda bir kere de “Tam Tarama” yapmanız gerekmektedir.
5. Yerel Diski Temizleme
Bilgisayarımızın adeta beyni olarak hitap ettiğimiz yerel disk C, D veya E seçenekleri neredeyse tüm bilgisayarlarda bulunmaktadır. Diskler bölümlendirilerek kendi ihtiyaçlarımıza göre kullanımını sağlayabiliyoruz. Ancak bu disklerin içerisinde de kullanılmayan bir dünya uygulama, dosya veya içerik kalabiliyor. Özellikle bir program veya oyun yükledikten sonra Denetim masasından kaldırınca iş bitiyor sanıyoruz. Halbuki kalan artık dosyalar hala bilgisayarımızı meşgul etmeye devam ediyor.
Bilgisayarımızın disklerini temizlemek için yukarıdaki ekran görüntüsünde görmüş olduğunuz gibi temizlemek istediğiniz diskin üzerine gelerek sağ tıklayın. Ardından özellikler dediğinizde “Diski Temizle” seçeneği sizleri karşılayacaktır.
Disk temizleme işlemine başlamadan önce Windows otomatik olarak karşınıza çöp dosyaları, belgeleri ve uygulamaları çıkartacak. O uygulamaları aşağıdaki ekran görüntüsünde olduğu gibi seçerek temizleme işlemine başlayabilirsiniz.
Tüm seçenekleri seçtikten sonra “Sistem Dosyalarını Temizle” diyerek işlemlerin tamamlanmasını bekleyin. Benim kullanmış olduğum bilgisayarda disk temizleme işlemini sadece C diskinde yaptım ve ortaya fazladan yer kaplayan 613 MB dosya çıktı. Bunun daha D ve E sürücüleri de var.
6. Denetim Masası Kontrolü
Programları, oyunları, uygulamaları ve .exe uzantısına sahip dosyaları kurduğumuz zaman Windows otomatik olarak Denetim Masası‘nda bulunan Programlar ve Özellikle klasörüne otomatik olarak atamaktadır. Tüm bu uygulamalar zaman içerisinde burada birikme yapıyor olabilir. Burada yer alan gereksiz program ve uygulamaları kaldırarak epey bir yer kazanabilirsiniz. Şunu unutmayın, “ne kadar az işlem, o kadar çok hız” anlamı taşır. O yüzden gereksiz dosyaları ve uygulamaları kaldırarak bilgisayarınızın sırtındaki kamburu kaldırabilirsiniz.
Gereksiz uygulamaları veya programları kaldırmak için ilk olarak Başlat Denetim Masası Programlar sekmesine giriş yapın. Tüm programlarınız karşınıza liste halinde dizilecektir. Burada yer alan uygulamalara şöyle alıcı gözü ile göz gezdirerek gereksizleri kaldırmanızı tavsiye ederiz. Kaldırmak için uygulamanın üstüne çift tıklamanız yeterlidir. Bazı uygulamalar bilgisayardan kaldırıldıktan sonra “yeniden başlatma” ihtiyacı duyarlar.
7. MSConfig Komutu
Bilgisayarımızın olmazsa olmazlarından birisi olan MSConfig komutu dosyaların veya uygulamaların başlatılmasından sorumludur. Genel, ön yükleme, hizmetler, başlatma ve araçlar sekmeleri bulunduğu gibi, bizi burada ilgilendiren kısım “Başlatma” olacaktır.
Başlatma sekmesine gelerek burada bilgisayarınızın power tuşuna basıp, Windows açılışını gördükten sonra “Hoş geldiniz” yazısı kapanırken otomatik olarak ön yüklü uygulamalar açılır. Bu uygulamalar ne kadar fazla olursa, o kadar çok bilgisayarınız yavaş açılır ve başlangıçta sorun yaşarsınız.
Başlangıçtaki kasmaların önüne geçebilmek için yukarıdaki gibi bir ekran görüntüsü sizleri karşılayacak. Buradan emin olmadığınız ve size yabancı gelen uygulamaları “devre dışı bırakarak” bilgisayarınıza reset atın. Bilgisayarınız tekrar açıldıktan sonra gereksiz uygulamalar açılmayacaktır.
8. Windows Update
Bilgisayarımızın bel kemiği olarak gösterilen “Windows Güncelleme” seçenekleri PC Hızlandırma konusunda öncüdür. Eğer bilgisayarınızın güncellenmemiş ve sürekli olarak bekletilen güncelleştirmeleri varsa acilen güncellemenizi öneririz. Güncellemeleri yapılmamış bir bilgisayar Ferrari görünümlü Şahin‘e benzer. Güncellemelerin tümünü yaptıktan sonra bilgisayarınızın performansı %10 – 15 arası artacaktır.
9. Donanımsal Yavaşlık: “Sıcak”
Bilgisayarınızda her şeyi yaptığınızı düşünüyorsunuz ve bir türlü PC hızlandırma işlemini sağlayamadınız veya performansından memnun değilsiniz. Bu durumda yazılımsal sorundan ziyade donanımsal olarak da yavaşlığa neden oluyor olabilir. Bu sebeplerin en başında ise şunlar gelir;
Sisteminiz toplama ise “darboğaz” yapıyor olabilir.
Yüksek sıcaklık yüzünden işlemciniz, ekran kartınız veya anakartınız çok ısındığından dolayı performansınızı etkiliyor olabilir. Çok yüksek sıcaklık cihazınızın kasmasına ve işlem yapamamasına neden olur.
Yetersiz düzeyde toplanan veya satın alınan bilgisayarlar, zaman içerisinde kullanımdan sonra yavaşlığa neden olabilir. Günümüz uygulama, program veya oyunları giderek geliştiği için artık üst seviye bilgisayarlar daha popüler olmaya başladı. Eğer siz hala eski sistemde yeni uygulamaları çalıştırmaya çalışıyorsanız, deveyi hendekten atlatmak istiyorsunuz demektir.
10. Elverişsiz Ortam: “Toz”
Bilgisayarların ve laptopların bir diğer önemli yavaşlama sebeplerinden birisi de kasanın veya laptopların içerisinde biriken tozlardır. Toz deyip geçmeyin, hava kanallarını tıkayan tozlar sağlıklı bir şekilde hava çıkışı ve sirkülasyonu yapamadıkları için işlemci, ekran kartı ve anakartı soğutamadan sıcak havayı sürekli olarak içeride tutar. Bu da bilgisayarınızın gereğinden fazla efor sarf etmesine ve yavaşlamasına sebep olur.
Bilgisayarlarınızı veya laptoplarınızı en azından ayda 1 kez temizlemenizi tavsiye ediyoruz. PC hızlandırma işlemleri yazılımsal ve donanımsal olarak ikiye ayrıldığı için bu rehberimizde ikisine de değinmek istedik. Temizleme işlemlerini yaparken ilk olarak anakart ardından ekran kartı, RAM’lar, HDD ve fanları temizlemenizi tavsiye ederiz.